Homiladorlikning birinchi trimestri yakunlanmoqda. Nihoyat, yanada tinchroq davr boshlanadi. 12-haftaga kelib sening bolangning hayot uchun muhim bo‘lgan organlari allaqachon shakllanib bo‘lgan va ular murakkablashib, takomillashib bormoqda2. Haftaning muhim voqeasi — kichkina organizmda immun tizimi ishlay boshlashidir.
AKTSENT RIVOJLANISHDA:
yurak va qon tomirlari, skelet, immun tizimi.
ZARUR VITAMIN VA MIKROELEMENTLAR:
metafolin, temir, yod, selen, kaltsiy.
Mundarija:
- Bolaning rivojlanishi
- Bolaning harakatlari va ko‘nikmalari
- Diagnostika
- Bolaning rivojlanishi uchun vitamin va minerallar
Bolaning rivojlanishi
Sening bolangning tashqi qiyofasi deyarli shakllanib bo‘lgan, ammo hali kichik nomutanosibliklar bor. Umuman olganda, unda allaqachon kichkina inson uchun kerak bo‘lgan hamma narsa mavjud3.
Yangi-yangi qon tomirlari paydo bo‘lmoqda, eng muhimi — shu haftada asosiy qon yaratuvchi organ — suyak miyasi faoliyat ko‘rsata boshlaydi4. Bungacha eritrotsitlar ishlab chiqarilishida jigar mas’ul edi. Bundan tashqari, nerv tizimi hujayralari — neyronlar faol ko‘paymoqda. Skelet hali mustahkam emas, chunki u tog‘ay to‘qimasidan iborat.
Avval maxsus bez — timus (vilachka bezi) yetiladi. U immun himoyasi uchun limfotsitlar ishlab chiqaradi. Shuningdek, immunoglobulin M (IgM) sintezi boshlanadi. Kelgusida ular bola ilgari uchramagan mikroorganizmlar va toksinlar bilan birinchi marta to‘qnashganda immunitet shakllanishida ishtirok etadi3.
Bolaning harakatlari va ko‘nikmalari
Haftaning muhim yutug‘i — bola nafas olishga o‘xshash harakatlarni o‘zlashtirdi. Bu mexanizm juda nozik qurilgan va homila suvlari bolaning o‘pkasiga tushmaydi. Bundan tashqari, u turli-tuman harakatlarni sinab ko‘rmoqda: barmoqlarini so‘raydi, qo‘l-oyog‘ini qimirlatar, hatto ko‘zlarini qisadi.
Diagnostika
Homiladorlikning o‘n ikkinchi haftasi hamon birinchi prenatal skriningdan o‘tish va bolang salomatligini baholash uchun mos davrdir.
UZI paytida bolani yaxshi ko‘rish, yuragi va uning tuzilmalari rangli dopplerografiyada ajratib turilishi mumkin.
РИС. 1, 2 / УЛЬТРАЗВУКОВОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ. 12-Я НЕДЕЛЯ БЕРЕМЕННОСТИ / PREGMED.ORG
Vitamin va minerallar
Bola faol rivojlanishda davom etmoqda, demak, sening organizmingga foliy kislotasi kerak, ammo eng yaxshi variant — oson o‘zlashtiriladigan metafolin. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (WHO) foliy kislotasini kuniga kamida 400 mkg miqdorda qabul qilishni tavsiya qiladi5.
Selen (Se) oqsillar, yog‘lar va uglevodlar almashinuvini tartibga solishda ishtirok etadi. Shuningdek, u immun tizimining normal ishlashi va yodning o‘zlashtirilishi uchun muhimdir9.
Qaysi vitamin va minerallarni qabul qilish kerakligi haqida shifokoring bilan maslahatlashishing zarur.
Manbalar:
- americanpregnancy.org
- Akusherstvo: milliy qo‘llanma / tahr. E.K. Aylamazyana, V.I. Kulakova, V.E. Radzinskiy, G.M. Savelyeva. — Moskva: GEOTAR-Media, 2014. — 1200 b.
- mayoclinic.org.
- Aylamazyana E.K. Akusherstvo: O‘quv qo‘llanma. — Sankt-Peterburg: SpetsLit, 2003. — 528 b.
- WHO: Homiladorlik vaqtida ijobiy tajriba uchun antenatal parvarish bo‘yicha tavsiyalar, 2016
- Kerkeshko G.O. va hammualliflar. Homiladorlik asoratlarida folatlar terapiyasini optimallashtirish // Akusherlik va ayollar kasalliklari jurnali, 2013. №6
- Pustotina O.A. Homiladorlikdan oldin va homiladorlik vaqtida folatlar qo‘llanilishi: yutuqlar va xavflar // Tibbiy kengash, 2015. №9
- Dobrokhotova Yu.E., Borovkova E.I. Homiladorlik paytida ovqatlanish // Rus tibbiy jurnali, 2017. №15. B. 1102–1106
- Arthur JR, Beckett GJ, Mitchell JH. Selen va yod tanqisligining odam va hayvonlardagi o‘zaro ta’siri // Nutrition Research Reviews. 1999 Iyun; 12(1):55–73