Homiladorligingning to‘qqizinchi haftasi boshlandi va bolang rivojlanishining yangi bosqichi yuzaga keldi. Embrional davr tugamoqda, ya’ni organlar va to‘qimalarning shakllanishi bosqichi ortda qolmoqda.2 Endi ular o‘lcham jihatdan kattalashadi va tuzilishi murakkablashadi, toki bolaning organizmi mustaqil hayotga tayyor bo‘lguncha.
USHBU HAFTADA SHAKLLANADI:
miya, yurak, sezgi a’zolari, limfa tugunlari, nafas tizimi.
ZARUR VITAMIN VA MIKROELEMENTLAR:
metafolin, vitamin B6, vitamin B12, vitamin A, vitamin D, kaltsiy.
Mundarija:
- Bolaning rivojlanishi
- Bolaning xulqi va ko‘nikmalari
- Diagnostika
- Bolaning rivojlanishi uchun vitaminlar va minerallar
Bolaning rivojlanishi
Ko‘zlar shakllangan, hozir esa qorachiq rivojlanmoqda. Qovoqlar hozircha yopiq. Til yuzasida ta’m reseptorlari paydo bo‘lgan, demak bola homila suvlarining ta’mini sezadi. Bu esa sen iste’mol qilayotgan mahsulotlar ta’miga bog‘liq. Shuning uchun achchiq ovqatlardan voz kechish kerak.
O‘pka to‘qimasi hali to‘liq shakllanmagan, ammo bronxial daraxt paydo bo‘lmoqda.
Yurak o‘rtacha daqiqasiga 180 marta uradi va murakkablashadi — klapanlar hosil bo‘ladi..
Buyrak usti bezlari ishlay boshlaydi va adrenalin ishlab chiqaradi. Buyrak tuzilmalari — g‘uddachalar va naychalar — yaxshi ajralgan. Limfa tugunlari hosil bo‘ladi.
Kaftlar rivojlanadi, qo‘l barmoqlari ajralgan, ammo oyoq barmoqlari orasida hanuz pardalar bor. Bolang qo‘l va oyoqlarini harakatlantira oladi, bo‘g‘imlari ishlamoqda.
Bolaning xulqi va ko‘nikmalari
Qo‘l va oyoq harakatlari hali sodda va tartibsiz. Ammo bola ularni tobora takomillashtirmoqda va endi asta-sekin burilishlarni o‘rganmoqda. Uning harakatlari tobora muvofiqlashgan bo‘lib bormoqda.
Diagnostika
Agar sen belgilanganidek ro‘yxatdan o‘tgan bo‘lsang, shifokor bilan maslahatlashgan bo‘lsang va kerakli tekshiruvlardan o‘tgan bo‘lsang — keyingi qadam homiladorlikning birinchi skrining tekshiruvini o‘tish bo‘ladi.
Agar bu birinchi tashrif bo‘lsa, ginekolog qabuliga borib, almashinuv kartasini rasmiylashtirishing va analizlar uchun yo‘llanma olishing kerak. Shuningdek terapevt, okulist, LOR-shifokor va stomatolog ko‘rigidan o‘tasan.
Bolaning rivojlanishi uchun vitaminlar va minerallar
Vitamin va mineral moddalar ehtiyoji ortadi. Bu mantiqiy — chunki sen ham, bola ham to‘g‘ri ovqatlanishga muhtojsan. Ba’zi moddalarni faqat ovqatdan yetarli miqdorda olish qiyin, ularni maxsus vitamin-mineral komplekslari to‘ldiradi.
Metilfolat (metafolin) — folatning faol shakli — bolangning miya va yurak tuzilmalari to‘g‘ri rivojlanishiga yordam beradi. Plasenta shakllanishi uchun ham “qurilish materiali” vazifasini bajaradi. Folatlar sutkalik miqdori kamida 400 mkg bo‘lishi kerak3.
Vitaminlar B6 va B12 folat siklining to‘liq ishlashi uchun zarur3,4.
Vitaminlar A va D bolaning skeleti va teri hujayralari shakllanishida ishtirok etadi5,6. Kaltsiy esa suyak va tishlarning o‘sishi uchun muhim, uning o‘zlashtirilishiga vitamin D yordam beradi.
Manbalar:
- Pregnancy week 9, American Pregnancy Association
- Акушерство: национальное руководство, 2014
- Радзинский В.Е. Прегравидарная подготовка, 2016
- Методические рекомендации MP 2.3.1.0253-21, 2021
- Кажибекова Г.А., 2012
- Bastos Maia S. et al., Nutrients, 2019
- Guideline: Calcium supplementation in pregnant women — WHO, 2013