2-haftada sening holating

Bu hafta homiladorlikni rejalashtirayotganlar uchun juda muhim va hayajonli davr hisoblanadi. Ovulyatsiya boshlanadi — tuxum hujayrasining tuxumdonlardan chiqishi, undan so‘ng urug‘lanish sodir bo‘lishi mumkin (hayz siklining 10–18-kunlari oralig‘ida)¹. Juda tez orada hayoting keskin o‘zgaradi.

Shuni ta’kidlash kerakki, homiladorlikni belgilashda shifokorlar “akusherlik haftalari” va “embrional haftalar” tushunchalaridan foydalanadilar. Birinchi akusherlik haftasi so‘nggi hayz ko‘rishning birinchi kunidan boshlanadi. Embrional hafta esa urug‘lanish — tuxum hujayrasining urug‘lanishi boshlangan vaqtdan hisoblanadi. 40 akusherlik haftasi o‘tgach taxminiy tug‘ruq sanasi kutiladi.

Ovulyatsiya boshlanadi — tuxumdon follikulasi yorilib, tuxum hujayrasi chiqadi va undan keyin urug‘lanish sodir bo‘lishi mumkin (hayz siklining 10–18-kunlari)¹.

Zarur vitamin va mikroelementlar:

Metafolin, temir, yod, vitamin B6, vitamin B12, vitamin D.

O‘quv bo‘limlari:

Sening ahvoling
Sening tanang
Ovqatlanishing va turmush tarzing
Tayyorlanish

Sening ahvoling

Ikkinchi akusherlik haftasi asosan mas’uliyatli va kutilishlarga boy davr. Ovulyatsiya vaqtida qorin past qismida noqulay yoki biroz og‘riqli hislar bo‘lishi mumkin. Ko‘krak biroz qattiqlashadi, so‘rg‘ichlar sezgirligi oshadi, chunki organizm homiladorlik va sut ajratishga tayyorlana boshlaydi².

Sening tanang

Urug‘lanish uchun eng qulay vaqtni aniqlashda ovulyatsiya testi yoki bazal haroratni o‘lchash yordam beradi — og‘izda, to‘g‘ri ichakda yoki qin ichida dam olish holatida o‘lchanadi.

Bazal harorat hayzning birinchi kunidan boshlab, ertalab uyg‘ongach o‘lchanadi. Ovulyatsiya kuni bu ko‘rsatkich o‘rtacha 0,4°C ga ko‘tariladi.

Ovulyatsiya — bu tuxumdon follikulasi yorilib, tuxum hujayrasining chiqishidir. Shundan so‘ng estrogen darajasi pasayadi, tuxumdonlarda esa “homiladorlik gormoni” — progesteron ishlab chiqarila boshlaydi. Uning vazifasi — bachadon ichki qavati (endometriy)ni urug‘langan tuxum hujayrasining yopishishiga tayyorlashdir. Shu maqsadda bachadonda qon aylanishi kuchayadi¹.

Tuxum hujayrasi urug‘lanish uchun bachadon nayiga tomon harakatni boshlaydi¹. U yerda u spermatozoid bilan uchrashadi va mana shu joyda mo‘jiza sodir bo‘ladi: ikki hujayraning qo‘shilishi natijasida zigota — ya’ni bola hayotining birinchi bosqichi paydo bo‘ladi.

Tuxum hujayrasi taxminan ikki sutka davomida urug‘lanishga qodir. Urug‘lanish chog‘ida zigotada onaning va otaning genetik materiali birlashadi.

Qizaloqmi yoki o‘g‘il bola?

Ko‘pchilik biologiya darslaridan eslamasligi mumkin: bolaning jinsi ikki xromosoma bilan belgilanadi — bittasini u onadan, ikkinchisini otadan oladi.

XX — onadan keladigan xromosoma to‘plami.

XY — otadan keladigan xromosoma to‘plami.

Zigota sening tuxum hujayrangdan X-xromosoma oladi (bu o‘zgarmaydi), spermatozoiddan esa X yoki Y keladi:

Agar spermatozoid Y-xromosoma olib kelsa → XY → o‘g‘il bola
Agar spermatozoid X-xromosoma olib kelsa → XX → qiz bol

Ovqatlanishing va turmush tarzing

Eng muhimi — zararli odatlardan voz kechish va ovqatlanishni shunday tashkil qilish kerakki, organizm bolani kerakli moddalardan ta’minlay olsin. Temirga boy mahsulotlarga e’tibor ber: mol go‘shti, ismaloq, qayta ishlanmagan guruch³.

Homiladorlikka tayyorgarlik va homiladorlik vaqtida organizmni yetarli vitamin va minerallar bilan ta’minlash juda muhimdir. Oziq-ovqat ba’zan kerakli moddalar me’yorini to‘liq qoplay olmaydi, shu sababli shifokor bilan maslahatlashgan holda vitamin-mineral komplekslari qo‘shimcha manba sifatida tanlanishi mumkin.

Bolada tizim va organlarning to‘g‘ri rivojlanishi uchun eng muhim elementlardan biri — metilfolat (metafolin) — foliy kislotasining faol shakli. Tadqiqotlar foliy kislotasi qabul qilish bolaning miyasi va yuragining to‘g‘ri shakllanishiga yordam berishini ko‘rsatgan⁴. Folatlar homiladorlikdan uch oy oldin va homiladorlik davomida kuniga kamida 400 mkg qabul qilinishi tavsiya etiladi⁵. Folatlar almashinuvi uchun vitamin B6 va B12 zarurdir¹².

Tayyorlanish

Ishlardan biroz chalg‘i va ko‘proq vaqtni sevimli insoning bilan birga o‘tkaz. Xotirjamlik — muvaffaqiyatli urug‘lanishning muhim omili. Eng romantik uchrashuvlaringizni eslab, shu muhitni qayta yarating.

Onalar kutubxonasi

1-hafta

3-hafta

Manbalar:

Akusherstvo / I.T. Ryabtseva — «Spetslit», 2010 (Tibbiyot OTMlari uchun darslik).
Ginekologiya: darslik / V.E. Radzinskiy, A.M. Fuks tahriri ostida. — Moskva: GEOTAR-Media, 2014. — 1000 b., il.
How can I get enough iron? Cologne, Germany: Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG); 2006. NCBI.NLM.NIH.GOV (murojaat sanasi: 26.05.2019).
Czeizel A.E. Neural naychasi nuqsonlari va boshqa yirik tug‘ma anomaliyalarni birlamchi oldini olish: homiladorlik davrida foliy kislotasidan to‘g‘ri foydalanish bo‘yicha tavsiyalar. Paediatr Drugs. 2000 Nov-Dec;2(6):437–49.
Wilson R.D., Van Mieghem T. va boshqalar. Yo‘riqnoma №410: Fetaldagi neural naycha nuqsonlari — oldini olish, skrining, tashxis va homiladorlikni boshqarish. J Obstet Gynaecol Can. 2021 Jan;43(1):124–139.e8.