3-haftada sening holating
O‘quv bo‘limlari:
Sening ahvoling
Bunday juda erta muddatda homiladorlikni, tabiiyki, faqat o‘zing sezishing mumkin. Birinchi belgi nima bo‘lishi mumkin?
Hayz ko‘rish kechikishi (uni hali kutish kerak), bundan tashqari tez charchash ham muvaffaqiyatli urug‘lanishga ishora bo‘lishi mumkin.
Ba’zilarida ayrim hidlarga nisbatan nafrat, yoki ertalabki yengil ko‘ngil aynishi paydo bo‘ladi.
Sening tanang
Keling, nimalar sodir bo‘lganini kuzataylik:
Ovulyatsiya vaqtida yetilgan tuxum hujayra tuxumdonlardan chiqadi va urug‘lanishni kutib bachadon nayiga tomon harakat qiladi1. Shu yerda u spermatozoid bilan uchrashadi va qo‘shiladi — va mana mo‘jiza sodir bo‘ladi! Zigota hosil bo‘ladi — hayotning birinchi rivojlanish bosqichi.
Tuxum hujayra va spermatozoid yadrosining qo‘shilishi natijasida hosil bo‘lgan zigota ona va otaning genetik materialini birlashtiradi.
Ko‘pchilik biologiya darslaridan shuni eslamasligi mumkin: bolaning jinsi ikkita xromosoma bilan aniqlanadi — bittasi onadan, ikkinchisi otadan olinadi:
- XX — onaning xromosoma to‘plami.
- XY — otaning xromosoma to‘plami.
Zigota sening tuxum hujayrangdan albatta X-xromosoma oladi (boshqa variant yo‘q). Otaning spermatozoididan esa.
- agar Y-xromosoma bo‘lsa → XY → o‘g‘il bola
- agar X-xromosoma bo‘lsa → XX → qiz bola
Ayni vaqtda tuxumdonlarda bola ko‘tarishga tayyorgarlik boshlanadi:
tsiklik jarayonlar to‘xtaydi, ovulyatsiya vaqtida yorilgan follikula o‘rnida sariq tana faol ishlay boshlaydi.
Bu “vaqtinchalik” bez bo‘lib, homiladorlikni qo‘llab-quvvatlash uchun zarur gormonlarni ajratadi2.
Zigota tez bo‘linishni boshlaydi va ko‘plab yangi hujayralar hosil bo‘ladi. Uchinchi hafta oxiriga borib ular suyuqlik bilan to‘lgan pufakchaga birlashadi — blastotsista. Keyin u bachadonga kiradi va implantatsiya, ya’ni bachadon devoriga yopishish sodir bo‘ladi1.
Ovqatlanishing va turmush tarzing
Bolajoningning rivojlanishi sen nima yeyishingga bog‘liq. Homiladorlik davrida ovqatlanishning eng muhim tamoyili — muvozanat.
Ratsionni cheklash bolaning kichik bo‘lishi tug‘ruqni yengillashtiradi degani emas.
Aksincha — “ikki kishilik” ovqatlanish ham zarar.
Har ikki holat homiladorlikning borishiga va sen bilan bolangning sog‘lig‘iga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Zamonaviy kuzatuvlar shuni ko‘rsatadiki, homilador ayollarning vitamin va minerallar iste’moli ko‘pincha tavsiya etilgan me’yorlarga mos kelmaydi3.
Ammo kunlik 400 mkg folat olish uchun bir kunda:
- 10–15 ta banan, yoki
- 2–4 piyola qaynatilgan ismaloq iste’mol qilish kerak bo‘ladi4
Shu sababli foliy kislotasi va boshqa vitamin-mineral komplekslarini qo‘shimcha qabul qilish masalasini shifokorga ishon.
Sening vazifang — ratsioningni boyitish va organizmingni barcha zarur mikroelementlar bilan ta’minlash.
Manbalar
- Pregnancy Week 3, American Pregnancy Association. AMERICANPREGNANCY.ORG (murojaat sanasi — 10.05.2019).
- Akusherstvo: milliy qo‘llanma / E.K. Aylamazyan, V.I. Kulakov, V.E. Radzinskiy, G.M. Savel’eva tahriri ostida. — Moskva: GEOTAR-Media, 2014. — 1200 b. (Milliy qo‘llanmalar seriyasi).
- WHO Recommendations on antenatal care for a positive pregnancy experience. I. World Health Organization, 2016.
- Donnikov A.E. Homiladorlikka tayyorgarlik uchun ko‘p vitaminli preparatlar: foliy kislotasining optimal miqdori // Meditsinskiy alfavit. 2016;2(17):13–19.